Filosoferen doe ik graag op wilde plekken. Wanneer de aarde onder mijn voetzolen plakt. Plekken die je opnieuw doen stilstaan, verwonderen, huiveren. Waar levensvragen samen met wilde natuur stilletjes tevoorschijn kruipen en de ontmoeting verdiepen.
Wil jij goed de tijd nemen voor reflectie? Stil staan bij belangrijke levensthema’s zoals geluk, vriendschap, werk, vergankelijkheid en veerkracht? Of wil je meer wilde natuur ervaren en in het spoor daarvan verder denken over de relatie tussen mens en de aarde?
Voel je dan welkom bij de wijsgeren in het wild.
Levensfilosofie op locatie
Ga je mee naar de westkust van Schotland? Op deze reis komen filosofie, belangrijke levensvragen en de indrukwekkende wereld van oceaan en heuvels samen.
Levensfilosofie in Schotland
Levensfilosofie voor gezinnen (in progress)
“Wij hebben de gewoonte om in de openlucht te denken, terwijl we wandelen, springen, klimmen, dansen, liefst op eenzame bergen of dicht bij de zee, waar zelfs de paden peinzend worden.”
~ Friedrich Nietzsche ~
“Alle reizen hebben een bestemming waarvan de reiziger geen vermoeden heeft.”
~ Martin Buber ~
Filosofie van een wilde aarde
Laat de filosofie en het landschap je ogen openen voor ons leven op aarde. In het spoor van wilde plekken nadenken over de betekenis van natuur in het antropoceen!
Op het wad: de wereld van eb en vloed
In de Biesbosch: wereld van kreek, mens en water
In het bos (in progress)
In de wilde stad (in progress)
Mijn verhaal: geofilosofie in actie
Jaren geleden, na een bergbeklimming in de Zwitserse Alpen, stuitte ik met twee vrienden op een houten hutje.
Het was een gammel ding. Zonder ramen. De deur hing scheef in de scharnieren. Een smal pad voerde ons erlangs, nog net boven de boomgrens. Naast het hutje stond een eenvoudige houten tafel en een stoel. Met uitzicht op het dal beneden. Midden in de enorme, open ruimte tussen de bergtoppen. Mijn vrienden vonden dat ik er moest gaan zitten, want dit was, zeiden ze, een stoel voor filosofen. Toen ik er eenmaal zat dacht ik: verrek, ze hebben gelijk.
Zo begon voor mij wijsgeren in het wild.* Vanaf dat moment wist ik: ik wil filosofie en wilde plekken verbinden; hier wil ik met anderen in gesprek over vragen die raken.
Op wilde plekken vind ik de verwondering zoals ik haar het liefste heb: rauw en down to earth. Dichtbij de elementen. Dichtbij de stille huiver voor het leven, zoals die tijdens een bergwandeling met de wind op je huid speelt en dankzij eindeloze voetstappen langzaam door je lijf trekt. Wilde plekken doorbreken vertrouwde kaders. Ze roepen meer vragen op dan je kunt beantwoorden; ze laten je opnieuw stilstaan en luisteren.
Deleuze en Guattari spraken inderdaad ooit van ‘geofilosofie’: de aarde (geo) helpt ons denken terwijl we filosoferen. Het gangbare vooroordeel onder filosofen was altijd dat zij de wereld vóór zich hadden. Op afstand. Met hun gedachten er soeverein tegenover. Maar wáár we denken doet ertoe; de plek waar we staan werkt door in de gedachte. Onze ervaring van het landschap stemt de filosofie, de bezinning, het gesprek, de ontmoeting.
Dat is mijn ervaring. Dat is waar veel van mijn filosofie avonturen om draaien.
Maar dat is niet het enige. Want misschien kan de filosofie ons omgekeerd ook helpen het landschap te ervaren en koesteren. In een tijd waarin we kosmisch doof zijn geraakt voor ander leven en de wereld om ons heen ligt daar een cruciale opgave voor de filosofie: zij moet ingesleten kaders kritisch bevragen en ons beter leren luisteren naar een wilde aarde die we zo moeilijk horen; zij moet ons herinneren aan wie en waar we zijn.
In mijn reizen breng ik filosofie en wilde plekken op deze manieren samen. In Schotland, op het Wad, in het bos, in de Biesbosch en in de wilde stad. Ik weet nu waar ik naar verlangde, toen ik op die gammele stoel in de bergen ging zitten: geofilosofie in actie.
* De naam Wijsgeren in het wild zelf ontstond later; deze is geïnspireerd op de boektitel van een collega filosoof: Wijsgeer in het wild (2015) van Johan van de Gronden.
Contact: bjnabers[at]gmail.com